Łódź, dnia 1 września 2015 roku

List otwarty do Pani Prezydent Miasta Łodzi Hanny Zdanowskiej

w sprawie organizowania lekcji etyki w łódzkich szkołach publicznych

Szanowna Pani Prezydent

W wyniku niedawnej decyzji Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Łodzi w dniu 1 września 2015 roku kolejne łódzkie szkoły publiczne organizujące lekcje etyki ograniczyły tygodniowy wymiar jej nauczania. Oznacza to, że znakomita większość uczniów wybierających w Łodzi etykę musi zadowolić się jedną godziną tego przedmiotu, podczas gdy lekcje religii nadal organizowane są w wymiarze dwóch godzin.

Powodowany głęboką troską o jakość polskiej edukacji oraz o poszanowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, pragnę wyrazić zaniepokojenie dalece szkodliwą redukcją wymiaru nauczania etyki w łódzkich szkołach. Poniżej uzasadniam, dlaczego tak surowo oceniam zaistniałą sytuację.

Po pierwsze, etyka kształtuje powszechnie cenione postawy moralne, w tym postawy obywatelskie. Podstawa programowa w zakresie etyki przewiduje m.in. następujące cele kształcenia:

• kształtowanie refleksyjnej postawy wobec człowieka, jego natury, powinności moralnych oraz wobec różnych sytuacji życiowych;
• podjęcie odpowiedzialności za siebie i innych oraz za dokonywane wybory moralne; rozstrzyganie wątpliwości i problemów moralnych zgodnie z przyjętą hierarchią wartości i dobrem wspólnym;
• rozwijanie wrażliwości moralnej; umiejętność lepszego poznania siebie i rozwijania własnej tożsamości;
• kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła; dokonywanie trafnej oceny moralnej podejmowanych działań w życiu osobistym, w grupie, szkole, społeczności lokalnej; umiejętność dokonywania etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych i innych w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości.

Nie wydaje mi się, aby społeczeństwo polskie cechował nadmiar wskazanych powyżej umiejętności i cnót, tak przecież istotnych w państwie demokratycznym. Przeciwnie: boleśnie dostrzegam ich poważny deficyt.

Po drugie, etyka to jedyny przedmiot, poza praktycznie nieobecną w polskich szkołach filozofią, na którym uczniowie mogą w sposób metodyczny zapoznać się z podstawowymi pojęciami filozofii, a także posiąść umiejętność filozoficznej analizy treści kultury, dzięki czemu stają się jej świadomymi uczestnikami.

Wreszcie po trzecie, uważam, że nauczanie etyki w wymiarze jednej godziny tygodniowo, przy zachowaniu dwóch godzin religii, narusza gwarantowaną przez Konstytucję zasadę równego traktowania wszystkich obywateli, zarówno wierzących, jak i niewierzących.

Wobec powyższego, uprzejmie proszę Panią Prezydent o komentarz w sprawie ograniczenia liczby godzin etyki w łódzkich szkołach.

Z wyrazami szacunku

Piotr Michalski

doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii,

nauczyciel etyki