To chcę mieć!
Jak reklama wpływa na nasze życie
W okolicach popularnych świąt, wakacji, dnia dziecka nasila się działalność reklamowa, także adresowana do dzieci i młodzieży. W radiu, telewizji, wkładkach reklamowych w prasie, na bilbordach namawia się ludzi do zakupów. Ich potrzeby są podsycane i kreowane. W którymś momencie dochodzimy do wniosku, że dany produkt koniecznie chcemy mieć i nie możemy się temu oprzeć. Reklama za pomocą kolorów, muzyki, słowa adresowana jest do naszych emocji. Czy tego chcemy, czy nie, zapada w naszą podświadomość. Nasze zachowanie zostaje zmanipulowane.
W sklepie z pieczywem rozpyla się zapach świeżych bułeczek, a w salonach samochodowych zapach charakterystyczny dla nowego auta prosto z fabryki. Zajmują się tym specjaliści od takich kuszących zapachów. Muzyka w galeriach handlowych jest także odpowiednio dobierana.
Specjaliści badają, jaka reklama, o jakiej porze dnia i na których kanałach telewizyjnych powinna być emitowana, żeby trafić do określonej grupy odbiorców. Czy to zauważyliście? Podczas programu „Milionerzy” reklamuje się całkiem inne produkty, niż podczas filmu z Jamesem Bondem, czy też konkursów dla kucharzy amatorów.
Szczególnie łatwo jest wpływać na dzieci. Markowe ciuchy i „wypasiona” komórka mają gwarantować miejsce w grupie rówieśniczej. Kto ich nie ma, temu jest ciężej. Przy czym znana marka nierzadko nie ma nic wspólnego z dobrą jakością produktu.
Ta lekcja ma pomóc dzieciom poznać mechanizmy reklamy i nauczyć je świadomie się z nią obchodzić. Dowiedzą się, jak reklama wpływa na nich samych i ich wzajemne relacje w grupie.
Cele lekcji
W zakresie kompetencji rzeczowych
- uczniowie rozumieją mechanizmy reklamy.
W zakresie kompetencji personalnych
uczniowie:
- zauważają, jak reklama na nich wpływa;
- zastanawiają się, na ile ważne jest dla nich posiadanie reklamowanych produktów.
Lekcja przeznaczona dla klas 5 -6
Potrzebny czas: 4-5 godzin lekcyjnych
Przebieg lekcji
Wprowadzenie
Reklama, reklama, reklama – analiza reklam z prasy i ulotek w skrzynkach na listy.
Moduły
1. Co obiecuje reklama – analiza zdjęć, obrazów; praca w parach, karta robocza.
2. Wszechobecna reklama – wycieczka poza szkołę.
3. Kup to! – mechanizmy reklamy, badania materiałów z Internetu.
4. Test żelkowy.
5. Co byś zrobił, gdyby…. – praca w grupach, teks z historyjkami, odgrywanie ról.
Zakończenie
A teraz to my sami zareklamujemy – kreatywna realizacja.
Wprowadzenie
Reklama, reklama, reklama
Nauczycielka przynosi na lekcję możliwie dużo wkładek reklamowych do gazet, ulotek wkładanych do skrzynek na listy i wykładanych w marketach, albo wycinków z reklam prasowych. Wykłada je na stole. Uczniowie mogą dowolnie przebierać w tych materiałach. Następnie krótka dyskusja na forum klasy.
Pytania impulsowe
- Co dzisiaj przyniosłam do klasy?
- Która z tych reklam najbardziej ci się podoba?
- Gdzie w ogóle można spotkać reklamy?
Zadanie domowe: uczniowie zbierają różne wydawnictwa reklamowe i przynoszą je do klasy.
Moduły
1. Co obiecuje reklama
Przyniesione przez uczniów materiały sortujemy wedle rodzajów produktów.
- Czy była reklama specjalnie przygotowana na przykład na Święta, Sylwestra, ferie szkolne?
- Która to jest reklama?
Nauczycielka wybiera wcześniej kilka spośród przyniesionych materiałów. Należy je tak wybrać, żeby dobrze widoczny był w nich określony image produktu. Na przykład luksusowe, szybkie auto, „wypasiona” komórka z masą funkcji, czy też jakieś modne ciuchy.
Za pomocą wybranych przykładów klasa wspólnie analizuje te materiały.
Pytania impulsowe
- Jaki produkt jest tu reklamowany?
- Co dostrzegasz na tej ulotce reklamowej?
- Jakie kolory tu zastosowano? Jakie odczucia wywołuje u ciebie ten kolor?
- Czy są kolory, które określone firmy zawsze stosują w reklamie? Dlaczego to robią?
- Co mówi ta ulotka o reklamowanym produkcie?
- Co ci obiecują jeśli kupisz ten produkt (komórkę, jeansy…)?
- Co się stanie, jeśli się kupi produkt w ogóle nie reklamowany?
- Czy chciałbyś mieć ten reklamowany produkt? Dlaczego?
- Czy potrzebujesz ten produkt?
- Czy czujesz się lepiej posiadając jakiś mocno reklamowany produkt?
- Czy znasz jakieś hasła, slogany, piosenki z reklamy radiowej lub telewizyjnej?
- Dlaczego zna je tak wielu ludzi?
Praca w parach / karta robocza
Teraz uczniowie pracują samodzielnie lub w parach. Każda z par dostaje wcześniej wybraną ulotkę reklamową i opracowuje kartę roboczą – Załącznik 1.
2. Wszechobecna reklama
Grupa wraz z nauczycielką idzie na najbliższą handlową ulicę, do najbliższego centrum handlowego albo na dworzec kolejowy . Wszyscy rozglądają się za reklamami. Nauczycielka powinna wcześniej sama odwiedzić to miejsce i upewnić się, czy faktycznie są tam reklamy.
Reklamy mogą być na bilbordach, na fasadach domów, na peronach dworcowych, na słupach ogłoszeniowych ….
Przed wyruszeniem w teren nauczycielka mówi uczniom, na co mają zwrócić uwagę:
- Gdzie w miejscach publicznych można znaleźć reklamy?
- Która z napotkanych reklam ci się podobała? Dlaczego?
3. Kup to!
Uczniowie poszukują w Internecie informacji o mechanizmach działania reklamy.
W poszukiwaniu materiałów kierują się pytaniami:
- Gdzie można spotkać reklamę?
- Po co robi się kampanie reklamowe?
- Znaleźć kilka trików stosowanych w reklamach.
Tutaj jest film przygotowany przez gimnazjalistów ze Świdnicy: https://www.youtube.com/watch?v=jDM-d9fQZqo
4. Test żelkowy
Praca w grupach. Uwaga przed rozpoczęciem eksperymentu trzeba zapytać, czy niektórzy z uczniów nie są uczuleni na czekoladę. Eksperyment można przeprowadzić na cukierkach-żelkach, chusteczkach higienicznych, tabliczkach czekolady itp. Należy wybrać produkty, które są oferowane przez znanego producenta, mocno reklamowane oraz możliwie identyczne produkty mało albo wcale nieznanych marek.
Produkty umieszczamy w pudełeczkach, oznaczonych odpowiednio 1 i 2 albo A i B. Pod nadzorem komisji składającej się z kilkorga uczniów, pozostali uczniowie testują produkty z zamkniętymi oczami i oceniają, który, ich zdaniem, jest lepszy. Po zakończeniu testów ogłaszane są wyniki.
Pytania impulsowe
- Czy produkt znanej marki – tutaj jej nazwa – faktycznie jest wyraźnie lepszy od tej nieznanej?
- Dlaczego ten markowy produkt jest znacznie częściej kupowany?
5. Co byś zrobił, gdyby…?
Na podstawie historyjek z Załącznika 2. uczniowie zastanawiają się, jak ważne jest posiadanie czegoś markowego i dzięki temu należenie do grupy. Praca w parach lub małych grupach. Odpowiedzi/ propozycje uczniów mogą mieć formę odgrywania ról.
Pytania impulsowe
- Jak się czuje …. (tu imię z odpowiedniej historyjki)?
- Czy byłeś kiedyś w podobnej sytuacji?
- Jak bardzo ważne jest mieć „odpowiednie” ciuchy lub „wypasioną” komórkę?
- Na ile ważne są dla ciebie opinie innych?
- Czy w waszej klasie naśmiewa się z dzieci, które nie mają najmodniejszych rzeczy? Co o tym myślisz?
Zakończenie
A teraz to my sami zareklamujemy
Po zrozumieniu mechanizmów reklamy uczniowie próbują wymyślić własne reklamy. Należy zacząć od wyboru produktu. Powinno to być coś szczególnego, na przykład zwykle jabłko lub kromka chleba. Reklama może mieć dowolną formę, na przyklad plakatu lub 2-3 minutowego filmu.
Załącznik 1.
Karta robocza - co obiecuje reklama?
1. Co tu się reklamuje?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
2. Co widzisz na tej ulotce reklamowej?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
3. Jakie kolory tu zastosowano?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
4. Czy chciałbyś to mieć? Dlaczego?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………..
5. Co ci się obiecuje, kiedy kupisz ten produkt?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
7. Jaka wiedza o produkcie jest przekazywana w tej ulotce?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………..
Załącznik 2.
Należeć do grupy
A. Natasza w szkole i poza szkołą najchętniej przebywa w Emily, bo na ma zawsze wspaniałe pomysły na zabawę. Natasza kocha modne ciuchy. Emily nie przywiązuje wagi do ubrań i z tego powodu jest nieraz wyśmiewana. Nataszę nieraz pytają koleżanki, dlaczego w ogóle przyjaźni się z Emily.
Co powinna zrobić Natasza?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
B. Dawid ma zawsze najnowsze urządzenia; MP-Player, wypasionego smartfona. Dawid uważa, że można być cool tylko wtedy, kiedy się ma takie rzeczy i wszyscy to widzą. Kto w klasie także chce być cool, musi za nim nadążać. Karol w ogóle nie ma smartfona i rodzice nie zamierzają mu go kupić. Uważają, że nie jest mu potrzebny, skoro jego stara komórka dobrze działa. To prawda, ale Karol także chciałby być cool.
Co powinien zrobić Karol?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
C. Julek zażyczył sobie dostać na Święta prezent w postaci nowych butów do gry w piłkę, które zobaczył w reklamie. Wielu jego kolegów już ma takie właśnie buty. Rodzice kupili mu jednak inne buty, które im doradził sprzedawca w sklepie sportowym. Bardzo się cieszą, że zrobią synowi taki piękny prezent.
Co powinien zrobić Julek?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
D. Monika i Ela rozmawiają o najnowszej konsoli do gier. Podchodzi do nich Kasia i przysłuchuje się rozmowie. „Ty przecież nie masz konsoli i nie masz nic do powiedzenia” – powiedziała Kasi Monika.
Co powinna zrobić Kasia?
……………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Na podstawie: Das will ich haben! Wie Werbung unser Leben beeinflusst;
autorstwa Katrin Filler, berlińskiej nauczycielki Lebenskunde
Tłumaczył i opracował
Andrzej Wendrychowicz